Uporczywy katar utrzymuje się już ponad tydzień, towarzyszy mu zatkany nos, problem z rozpoznawaniem zapachów i ból głowy. Problem może tkwić w zatokach!

Katar to zwykle pierwszy i najważniejszy symptom zapalenia zatok. Niestety bardzo często bywa bagatelizowany lub mylnie kojarzony z przeziębieniem, co prowadzi do podejmowania niewłaściwej terapii i rozprzestrzeniania się infekcji.

Jak rozwija się zapalenie zatok?

Sam katar nie jest groźny dopóty, dopóki wydzielina skutecznie wydostaje się z nosa. Problem pojawia się wówczas, gdy występuje obrzęk, drastycznie zmniejsza się średnica kanalików zatokowych i nie jesteśmy w stanie usunąć wydzieliny. Wtedy właśnie mogą namnażać się w niej bakterie i wirusy, które prowadzą do stanu zapalnego zatok.

Zapalenie zatok najczęściej wywołane jest przez wirusy, głównie rinowirusy. Infekcja objawia się katarem, podwyższoną temperaturą, bólem mięśni i głowy. Symptomy zwykle łagodnieją po 2-3 dniach. Niestety choroba może przybierać nieco poważniejszą formę, szczególnie gdy dochodzi do tzw. nadkażeń. Dzieje się tak wówczas, gdy w kanalikach oprócz wirusów namnażają się bakterie, w tym m.in. gronkowce, Moraxella, pałeczka grypowa, paciorkowce. Pojawia się gęsta, ropna wydzielina z nosa, wysoka temperatura, dokuczliwy ból głowy, kaszel.

Każda infekcja górnych dróg oddechowych, a także alergiczny nieżyt nosa czy nawet niewyleczone zęby, mogą być przyczyną zainfekowania zatok. Bardzo ważne jest podjęcie stosownej terapii już w początkowej fazie zapalenia, zanim choroba przeobrazi się w stan przewlekły.

Jak zdiagnozować zapalenie zatok?

Uporczywy katar i zatkany nos to podstawowe symptomy zapalenia zatok. Zwykle na tej podstawie lekarz zaleca podjęcie stosownego leczenia, którego celem jest wyeliminowanie stanu zapalnego i oczyszczenie kanalików zatokowych. Oprócz tego specjalista może zlecić proste badanie endoskopowe, umożliwiające m.in. obejrzenie ujścia zatok, ocenę drożności nosa i stanu błony nosowej, lub tomografię komputerową, pozwalającą stwierdzić, czy zmiany zapalne rozszerzyły się w kierunku sąsiadujących z zatokami oczodołów lub do jamy czaszki. Pomocniczo wykonywana jest termografia lub endoskopia wnętrza zatoki szczękowej.

Leczenie zapalenia zatok

Wirusowe zapalenie zatok można skutecznie i łatwo wyleczyć. Najważniejsze jest częste udrożnienie ujścia zatok poprzez wydmuchiwania z nosa wydzieliny. Warto również dodatkowo oczyszczać jamę nosową oraz odpowiednio nawilżać śluzówkę, stosując preparaty w sprayu dostępne w aptece. Najlepiej sięgać po środki o właściwościach nawilżających, odżywiających i wspomagających regenerację i prawidłową higienę wnętrza nosa.

W przypadku bakteryjnego zapalenia zatok lekarz najczęściej zaleca stosowanie antybiotyku, a terapia trwa ok. 2 tygodni. Wówczas również warto sięgnąć po preparaty wspomagające leczenie, w tym maści i aerozole, które łagodzą dolegliwości związane z nieżytem nosa, obrzękami i podrażnieniami.

Do bardziej zaawansowanych metod leczenia zapalenia zatok zaliczamy m.in. punkcję, polegającą na odciągnięciu zalegającej wydzieliny i przepłukaniu zatok roztworem antybiotyku, oraz leczenie operacyjne konieczne wówczas, gdy inne terapie okazują się nieskuteczne i zwiększa się ryzyko powikłań.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Głównie od stopnia nasilenia objawów zależy, czy wizyta u lekarza jest konieczna, czy też wystarczy zastosowanie ogólnie dostępnych preparatów aptecznych lub domowych sposobów. Jeśli wydzielina z nosa sukcesywnie i z łatwością jest usuwana, a ból głowy nie dokucza zbyt mocno, wystarczą zwykłe preparaty łagodzące objawy przeziębienia oraz spraye lub maści wspomagające opróżnianie jam nosowych i nawilżające śluzówkę. Dolegliwości łagodnieją po 2-3 dniach, a po tygodniu choroba powinna ustąpić.

Jeżeli jednak nie zauważamy poprawy, a objawy nasilają się, konieczna jest wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, który zaleci odpowiednie leczenie. Jeśli i ono nie przyniesie oczekiwanego efektu, niezbędna będzie wizyta u laryngologa.

Przeczytaj również artykuł: Ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych u dzieci